Hướng dẫn cách sử dụng máy xông mũi họng cho bé đúng cách

Trẻ nhỏ với sức đề kháng còn yếu sẽ là đối tượng dễ mắc các triệu chứng về đường hô hấp như ho, nghẹt mũi, rối loạn hô hấp,... Lúc này, một thiết bị hữu dụng với tên gọi máy xông mũi họng sẽ là trợ thủ đắc lực hỗ trợ tốt cho bố mẹ trong việc chăm sóc sức khỏe của con trẻ ngay tại nhà. Tuy nhiên để đạt hiệu quả tốt nhất, bố mẹ cần thật sự nắm rõ cách sử dụng máy xông mũi sao cho đúng cách và an toàn nhất cho bé. Và bài viết này sẽ đề cập cụ thể đến vấn đề này, cùng đón xem!! 

Tìm hiểu về máy xông mũi họng là gì?

Máy xông mũi họng (còn gọi là máy xông khí dung) là thiết bị chuyên dụng trong y tế giúp chuyển hóa thuốc ở dạng dung dịch thành hạt sương nhỏ mịn để dễ dàng đi sâu vào niêm mạc đường hô hấp. Phương pháp xông khí dung là lựa chọn ưu tiên hàng đầu cho các bệnh nhân bị bệnh hen suyễn hay bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Máy có thể sử dụng cho cả trẻ nhỏ, người lớn tuổi hay người bệnh nặng hít thở khó khăn. 

Máy xông mũi là thiết bị giúp điều trị hiệu quả hen suyễn và các bệnh về đường hô hấp

Máy xông mũi họng hiện có các loại: chạy bằng pin và chạy bằng điện. Kích thước máy đa dạng, có loại mini di động có thể mang theo bên mình hoặc loại kích thước lớn hơn, đặt trên bàn và hoạt động nhờ nguồn điện. 

Cấu tạo của máy xông mũi họng tại nhà

Một thiết bị xông khí dung về cơ bản sẽ có các bộ phận như sau:

• - Máy nén khí: đây là bộ phận quan trọng nhất của máy xông mũi, với chức năng chính là bơm không khí vào buồng máy và hoạt động theo cơ chế làm biến đổi thuốc ở dạng dung dịch thành lớp sương mịn, giúp người sử dụng có thể hít vào dễ dàng. 

• - Cốc đựng thuốc: là nơi dùng để chứa thuốc dạng lỏng, phần thuốc này sẽ được máy chuyển hóa thành hơi sương để thuận tiện đi cùng không khí vào đường hô hấp.

• - Dây dẫn khí: là phần đường ống nhỏ nối liền với máy xông mũi và phần ống ngậm hoặc mặt nạ xông khí dung, dẫn khí từ máy đến người sử dụng. 

• - Ống ngậm: là phần tiếp xúc trực tiếp với miệng, đây là cách hiệu quả nhất để đưa thuốc trực tiếp vào niêm mạc đường hô hấp, thường được sử dụng trong những trường hợp bệnh khó thở cấp tính.

• - Mặt nạ xông khí dung: cũng là cách thức để truyền khí xông vào hệ hô hấp. Đây là dụng cụ hỗ trợ tốt hơn cho trẻ em hoặc người lớn khó khăn trong hít thở. 

   

Có thể sử dụng ống ngậm hoặc mặt nạ kết hợp với máy xông mũi họng

Nguyên lý hoạt động của máy xông mũi họng

Máy xông mũi họng hoạt động dựa vào nguyên lý tạo ra áp suất khí nén nhờ pít tông và xi lanh đơn. Không khí được đưa vào máy, nén với áp suất lớn thông qua dây dẫn khí đến cốc đựng thuốc. Tại đây, phần không khí được trộn với thuốc dạng dung dịch trong van đổi chiều tạo thành dung dịch phun và được đẩy lên trên. Thông qua ống ngậm hoặc mặt nạ mà dung dịch được phân tán thành các hơi sương nhỏ mịn. 

Hạt phun ở dạng phân tử chất lỏng hoặc khí, với hình dạng và kích thước siêu nhỏ giúp tăng cường khả năng thẩm thấu các dung dịch thuốc vào đường hô hấp. 

Hướng dẫn sử dụng máy xông mũi họng khí dung tại nhà chi tiết

Những điều cần chuẩn bị trước khi xông mũi cho bé

Bước 1: Khử trùng máy: để việc sử dụng máy xông mũi họng an toàn cho bé, trước khi sử dụng máy cần đảm bảo khử trùng các dụng cụ đúng cách:

• - Tháo rời các bộ phận ống ngậm, mặt nạ, hộp đựng thuốc.

• - Sử dụng dung dịch khử trùng được cung cấp bởi bác sĩ chuyên gia. Hoặc có thể thực hiện bằng cách pha loãng 1 phần giấm trắng và 3 phần nước. 

• - Ngâm các dụng cụ trong dung dịch khử trùng này trong khoảng 1 giờ đồng hồ hoặc theo thời gian chỉ định của bác sĩ.

• - Lấy các dụng cụ ra khỏi dung dịch và để ở nơi khô ráo.

   

Trước khi sử dụng cần khử trùng và phơi khô các dụng cụ

Bước 2 - Lắp đặt máy: Đặt máy xông mũi họng trên một bề mặt phẳng, ở vị trí thuận tiện sử dụng và tiếp cận ổ cắm điện một cách dễ dàng, an toàn. 

Bước 3 - Pha thuốc: 

• - Sử dụng dung dịch khí dung theo chỉ định của bác sĩ:

• + Đối với loại dung dịch khí dung đa liều, nhấn giọt hoặc lấy thuốc bằng ống bóp đựng thuốc vào cốc đựng. 

• + Đối với loại dung dịch khí dung đơn liều, tách lọ đơn liều ra khỏi vỉ rồi ép mạnh dung dịch thuốc từ trong lọ vào cốc đựng thuốc.

• - Tiếp tục pha loãng bằng dung dịch nước muối sinh lý (4 - 5ml) hoặc theo hướng dẫn cụ thể của bác sĩ.

   

Bước 4 - Kết nối các dụng cụ:

• - Đóng chặt nắp cốc đựng thuốc và nối với ống ngậm hoặc mặt nạ.

• - Sau đó nối ống dẫn khí giữa phần cốc đựng thuốc và phần máy xông mũi họng.

• - Bật máy để kiểm tra máy đã hoạt động và dung dịch thuốc đã được phun ra chưa.

   

Các bước tiến hành xông mũi họng cho bé 

Sau khi đã lắp đặt máy, pha thuốc theo chỉ định cũng như kiểm tra hoạt động của máy xông mũi họng, bước tiếp theo là tiến hành xông mũi họng cho bé bằng cách: đặt bé ngồi thoải mái trong lòng bố mẹ hoặc ngồi trên ghế tựa và cho bé sử dụng ống ngậm hoặc mặt nạ theo cách như sau:

Trường hợp sử dụng ống ngậm

• - Trẻ cần có sự hướng dẫn của bố mẹ để đưa ống ngậm vào miệng, có thể cắn răng nhẹ và mím môi chặt quanh ống ngậm.

• - Tập cho trẻ hút khí dung bằng cách hít thở liên tục bằng miệng (khoảng từ 10 - 20 phút) cho đến khi hết thuốc. Thỉnh thoảng cần hút sâu. 

• - Kiểm tra hết thuốc bằng cách búng nhẹ cốc thuốc và không thấy hơi sương bay ra từ ống ngậm nữa. 

   

Trường hợp sử dụng mặt nạ xông khí dung

• - Bố mẹ cần chỉnh mặt nạ áp sát vùng mũi, miệng của bé. 

• - Bé cần hít thở liên tục không chỉ bằng mũi mà phải sử dụng miệng để thuốc được đưa vào phổi tối ưu. Thời gian sử dụng cũng từ 10 - 20 phút.

• - Khi không thấy hơi thuốc bay ra từ mặt nạ nữa nghĩa là hoàn thành lần sử dụng.

   

Máy xông mũi họng khi sử dụng cho bé cần bố mẹ giám sát cẩn thận

Có 2 cách để sử dụng khí dung xông mũi họng cho trẻ, tuy nhiên các chuyên gia y tế khuyên rằng nên áp dụng cách sử dụng máy xông mũi với mặt nạ để tránh các sự cố. Bởi trẻ nhỏ rất khó kiên nhẫn ngồi yên trong khoảng thời gian dài, sử dụng mặt nạ sẽ phù hợp hơn so với ống ngậm. 

Hướng dẫn cách vệ sinh xông mũi họng sau khi dùng?

Để việc sử dụng máy xông mũi họng cho bé diễn ra hiệu quả và không gây nhiễm khuẩn, lây nhiễm bệnh, cần vệ sinh sạch sẽ máy sau mỗi lần sử dụng. 

• - Tháo các dụng cụ cần vệ sinh bao gồm: cốc thuốc, ống ngậm, mặt nạ. 

• - Rửa sạch các dụng cụ bằng nước ấm và dung dịch vệ sinh nhẹ.

• - Rửa lại nhiều lần bằng nước sạch.

• - Để ở nơi khô thoáng để dụng cụ tự khô hoặc dùng thiết bị làm khô tự động.

   

Ưu và nhược điểm của máy xông mũi họng

Ưu điểm:

• - Giúp cải thiện nhanh chóng các bệnh lý về đường hô hấp.

• - Dễ sử dụng cho nhiều đối tượng, kể cả trẻ em.

• - Sử dụng được với nhiều loại thuốc khí dung khác nhau.

• - Trẻ nhỏ hạn chế được việc sử dụng thuốc uống, hạn chế tác dụng phụ từ thuốc kháng sinh, kháng viêm. 

• - Cách sử dụng khá đơn giản, có thể áp dụng để điều trị và chăm sóc sức khỏe tại nhà. 

• - Kết hợp với nước muối sinh lý cũng giúp phòng bệnh hiệu quả. 

   

Nhược điểm: 

• - Kích thước lớn hơn so với ống hít cầm tay, khó khăn cho việc di chuyển.

• - Cần cung cấp nguồn năng lượng điện hoặc pin để hoạt động ổn định.

• - Tốn kém chi phí thay dụng cụ định kỳ để tránh nhiễm khuẩn. 

• - Có thể gặp tác dụng phụ như khô miệng, khàn họng, kích ứng da mặt nếu dùng mặt nạ,...

   

Lời khuyên cho những ai sử dụng máy xông khí dung mũi họng tại nhà

Tác dụng phụ của thuốc khi dùng máy xông mũi họng

Cách sử dụng máy xông mũi rất hiệu quả trong điều trị hen suyễn, viêm phổi mạn tính hay các bệnh về đường hô hấp. Tuy nhiên sau khi sử dụng, bệnh nhân có thể gặp những triệu chứng, tác dụng phụ thuốc như: đau đầu, buồn nôn, run nhẹ, tim đập loạn, khô họng,... Nếu các triệu chứng vẫn kéo dài sau 30 - 40 phút thì cần liên hệ ngay với bác sĩ để điều trị kịp thời. 

Tần suất sử dụng máy xông mũi phù hợp 

Thông thường, tác động của máy xông khí dung đến cơ thể cũng tương đối ngắn, chỉ từ 3 - 4 giờ. Bố mẹ có thể cho bé sử dụng máy xông mũi họng từ 1 - 2 lần mỗi ngày tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Hoặc tốt hơn là cần tham khảo ý kiến từ bác sĩ điều trị. Không quá lạm dụng thiết bị hay lên lịch sử dụng quá dày đặc trong ngày sẽ khiến bé phụ thuộc vào thuốc và lâu dài có thể gây ra tác dụng phụ hay tổn thương chức năng phổi.

Nên xông mũi họng cho bé lúc say ngủ hay thời điểm yên tĩnh

Lưu ý thời điểm sử dụng cũng khá quan trọng. Bạn có thể tận dụng thời gian lúc bé đang ngủ say hay những thời gian yên tĩnh trong ngày. Hạn chế âm thanh lớn hay các hoạt động xung quanh để bé tập trung hít thở sâu. 

>>> XEM NGAY: Dụng cụ test nhanh xét nghiệm có kết quả nhanh chóng chính xác

Bảo trì máy xông mũi họng thường xuyên để sử dụng lâu dài

• - Xem kỹ lưu ý của nhà cung cấp trong việc thay mới định kỳ các dụng cụ như ống ngậm, mặt nạ, cốc thuốc.

• - Thay mới định kỳ bộ lọc máy nén khí bằng cách liên hệ với nhà cung cấp.

   

Cách thay bộ lọc khí

Sau một khoảng thời gian sử dụng, trung bình là 60 ngày, bộ lọc máy nén khí có thể chuyển màu. Lúc này bạn cần thay mới miếng lọc theo các bước sau:

• - Dùng dụng cụ để tháo nắp đậy bộ lọc khí nén cũ ra khỏi máy xông. 

• - Thay thế bằng miếng lọc khí nén mới, bạn có thể tìm mua linh kiện ở địa chỉ của nhà cung cấp và chọn đúng loại bộ lọc tương ứng với máy. 

• - Sau khi thay mới bộ lọc thì đóng nắp lại như cũ và sử dụng bình thường. 

   

Lưu ý: 

• - Không kết nối nguồn điện hay bật máy trong quá trình tháo lắp. 

• - Cần thay mới chứ không nên làm sạch miếng lọc cũ và sử dụng lại. 

• - Vệ sinh phần nắp đậy để tránh giảm hiệu quả khí lưu thông.

   

Giải quyết khi gặp sự cố

Trong quá trình sử dụng sẽ có thể thường gặp các vấn đề, sự cố và bạn có thể tham khảo thông tin liên quan dưới đây để kịp thời khắc phục:

• - Bật công tắc nhưng máy không có dấu hiệu hoạt động: lúc này có thể là do nguồn điện đang bị kết nối sai cách. Có thể kiểm tra lại phích cắm và phần ổ điện.

• - Máy tạo ra tiếng động ồn bất thường: trường hợp này bạn cần kiểm tra lại hệ thống bộ lọc máy nén khí, có thể được gắn chưa đúng cách hoặc bị hở. 

• - Động cơ máy nóng: nếu máy hoạt động quá 30 phút có thể dẫn đến tình trạng nóng máy, lúc này cần ngắt nguồn để động cơ được nghỉ. Sử dụng lại sau ít nhất 40 phút. 

• - Máy không phun khí: tình trạng này gây ra bởi rất nhiều nguyên nhân khác nhau như: 

• + Không có thuốc trong cốc. Quá nhiều hoặc quá ít thuốc trong cốc.

• + Lắp ghép sai hoặc không kín giữa dây dẫn và máy nén khí hoặc cốc thuốc.

• + Vòi phun bị tắc hoặc bộ xông khí dung bị nghiêng.

• + Ống dẫn khí bị gãy hoặc xoắn gấp.

• + Miếng lọc khí bị bẩn.

Trên đây là các vấn đề, sự cố có thể xảy ra trong quá trình sử dụng máy. Cần phát hiện và khắc phục kịp thời để không ảnh hưởng đến hoạt động và hiệu quả mà thiết bị mang lại. 

Những biện pháp phòng ngừa cần lưu ý

Máy xông mũi họng nếu sử dụng sai cách hoặc không đảm bảo các yếu tố về phòng ngừa có thể gây ra nhiều tác hại. Do đó cần lưu ý:

• - Không dùng chung thuốc với người thân trong gia đình. Không phải ai cũng phù hợp để sử dụng thuốc khí dung điều trị bệnh hô hấp. Sử dụng loại thuốc nào, tần suất ra sao sẽ được bác sĩ điều trị riêng chỉ định.

• - Luôn giữ máy sạch sẽ, khử trùng đúng cách để tránh gây hại.

• - Các dụng cụ luôn được giữ khô ráo, sạch sẽ để tránh hình thành vi khuẩn, nấm mốc. 

• - Không sử dụng các dụng cụ đã quá thời hạn sử dụng, cần thay mới định kỳ để đảm bảo hiệu quả và tránh nhiễm khuẩn.

   

Kết

Máy xông mũi họng là loại thiết bị y tế cực kỳ cần thiết giúp điều trị bệnh hen suyễn hay các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp. Máy dễ dàng sử dụng và phù hợp cho mọi đối tượng kể cả trẻ nhỏ. Bố mẹ cần phải nắm rõ cách sử dụng máy xông mũi để có thể thực hiện chăm sóc sức khỏe cho con đúng cách, an toàn và hiệu quả nhất.